'Mijd hedendaagse Mesmers'

De allereerste hoogleraar experimentele psychopathologie stierf onder de guillotine. Tenminste als het aan prof. dr. Willem van der Does lag die afgelopen vrijdag zijn oratie uitsprak bij zijn eigen hoogleraarschap experimentele psychopathologie. Niet dat hij zijn voorganger de executiedood toewenste. Van der Does' verlangen sloeg op de postume toekenning van de leerstoel.

Die eer valt ten deel aan Antoine Lavoisier, een Franse scheikundige uit de tweede helft van de achttiende eeuw. Lavoisier was immers de drijvende kracht achter een onderzoekscommissie die de bevindingen van de Duitse arts Franz Anton Mesmer onderzocht. Mesmer, wiens naam we terugvinden in het werkwoord to mesmerize, claimde het bestaan van dierlijk magnetisme. Ziekte zou ontstaan door een onredelijk verdeling ervan. Zijn therapieën bestonden uit seance-achtige bijeenkomsten. Lavoisier kwam na proefneming tot conclusie dat Mesmers hypothese onhoudbaar was. Markant detail, de uitvinder en naamgever van de guillotine zat ook in die commissie.

Van der Does gaf aan dat hij met zijn leerstoel niet voor ogen heeft om alleen maar ongefundeerde claims te ontmaskeren. 'Liever gebruik ik de experimentele psychopathologie om therapeutische benaderingen te onderbouwen of een stap verder te brengen.' Hij waarschuwt echter voor de hedendaagse Mesmers.

Evenals als in zijn net verschenen boek Dat moet mij weer gebeuren spreekt Van der Does in zijn oratie zijn zorg uit dat de toenemende invloed van zorgverzekeraars ertoe zal leiden dat snelle of modieuze therapieën vergoed zullen worden en zo meer bestaansrecht krijgen.