Debat Clinton – Trump: psychologische analyse

fuacga710eecsojj3yku Deze debat-analyse is geschreven enkele dagen voor het eerste debat tussen Clinton en Trump. Dat kan omdat de inhoud van de debatten er niet toe doet. Kiezers laten zich in hun stemgedrag leiden door emotie; feiten en standpunten doen dienst als rationalisatie achteraf. In deze lange campagne heeft vrijwel iedere kiezer al besloten op wie te stemmen. Sommigen beseffen dat nog niet en zijn nog op zoek naar een rationalisatie, maar hun brein is er al uit.

In deze verkiezing staan de twee meest impopulaire kandidaten ooit tegenover elkaar. Beiden hebben al zo veel en zo lange publieke exposure dat drie debatten geen afkeur meer in voorkeur gaan omzetten. De debatten kunnen kiezers wel een rationalisatie leveren om ondanks hun afkeur toch maar op de een of op de ander te stemmen. Trump is hier duidelijk in het voordeel: de afkeur van Trump is gebaseerd op de denigrerende, leugenachtige en verdeeldheid zaaiende opmerkingen waarin hij gegrossierd heeft. Het enige wat hij hoeft te doen is zich op dit vlak te beheersen en hij heeft geregeld laten zien dat hij daartoe in staat is. De afkeur van Clinton is gebaseerd op wantrouwen – mensen twijfelen aan haar integriteit. Dat is veroorzaakt door jarenlange Republikeinse haatcampagnes, afgetopt met sluwe framings door Trump en fouten van Clinton zelf. Dit beeld is veel moeilijker te keren in een paar uur – laat staan in de paar soundbites die de meeste mensen meekrijgen. Clinton kan een vlekkeloze debatprestatie leveren en mensen zullen haar nog steeds wantrouwen. Trump hoeft zich alleen maar van zijn redelijkste kant te laten zien en hij kan het voordeel van de twijfel krijgen

Op basis van deze redenering is de race gelopen. Tenzij zich nog onverwachte dramatische gebeurtenissen voordoen zal Trump winnen. Dat het zover is gekomen, komt doordat zijn campagne vanuit psychologisch perspectief goed in elkaar steekt en die van Clinton fout op fout stapelt. Goed in elkaar steekt? Oppervlakkig bezien is de campagne van Trump chaotisch en impulsief. Hij beledigt mensen en bevolkingsgroepen wiens stem hij nodig heeft. Hij doet onmogelijke en gevaarlijke voorstellen. Hij schoffeert John McCain, senator en gedocereerde veteraan, en zelfs de ouders van een gesneuvelde soldaat. De campagne lijkt chaotisch, tenzij je beseft dat Trump één principe heeft dat boven alles gaat: toon nooit zwakte. Dat betekent volgens Trump ook dat je nooit – never ever – een fout toegeeft of je verontschuldigingen aanbiedt. Als Trump in het nauw wordt gedreven, schoffeert hij liever een oorlogsheld dan toe te geven dat hij een keer te ver is gegaan. Trump’s ijzeren richtlijn is win, win, win – en als dat niet gaat, doe alsof je wint.

Dat dit werkt komt doordat angst de dominante factor is in deze verkiezingen – zoals meestal. Angst voor terrorisme, voor een nieuwe crisis, en voor het verlies van Amerika’s positie. Dan kun je de ‘woman card’ spelen wat je wil, maar die werkt dan averechts. Als mensen angstig zijn stemmen ze conservatief en op de sterkste leider, ook al is het een botte boer.

Wie als de sterkste leider wordt gezien was wellicht nog te beïnvloeden, maar toen kwam Clinton’s longontsteking. Het probleem is niet dat ze een keer ziek is. Ook niet dat dit het ongefundeerde gerucht bevestigde dat Trump al maanden verspreidt. En zelfs niet dat ze erover gejokt heeft, hoe dom dat ook was. Het probleem is de tijd en plaats waar het gebeurde: 9/11 herdenking, ground zero. Een commander-in-chief die op die plek en op dat moment zwakte heeft getoond, het is een beeld dat veel Amerikanen niet willen zien*. Ze zullen toch maar op de andere kandidaat stemmen, met een rationalisatie die ze uit een van de debatten zullen halen. De uitslag op 8 november zou wel eens de duidelijkste sinds dertig jaar kunnen worden.

*bron: http://blog.dilbert.com/post/150264994381/the-race-for-president-is-probably-over